4. Aṭṭhakavaggo
| 4. 八頌經品
|
1. Kāmasuttaṃ
| 1. 愛慾經
|
772.
| |
Kāmaṃ kāmayamānassa, tassa ce taṃ samijjhati;
| 他追求愛慾,心滿意足,
|
Addhā pītimano hoti, laddhā macco yadicchati.
| 肯定感到高興,因為實現了凡人的願望。
|
773.
| |
Tassa ce kāmayānassa [kāmayamānassa (ka.)], chandajātassa jantuno;
| 如果他滿懷渴望,追求愛慾,
|
Te kāmā parihāyanti, sallaviddhova ruppati.
| 卻未能如願,他就感到痛苦,猶如利箭穿身,
|
774.
| |
Yo kāme parivajjeti, sappasseva padā siro;
| 避開愛慾,猶如不踩蛇頭,
|
Somaṃ [so imaṃ (sī. pī.)] visattikaṃ loke, sato samativattati.
| 這樣的有識之士克服世上的這種執著。
|
775.
| |
Khettaṃ vatthuṃ hiraññaṃ vā, gavassaṃ [gavāssaṃ (sī. syā. pī.)] dāsaporisaṃ;
| 他貪求種種愛慾:田地、財產、金子、牛、馬、僕人、
|
Thiyo bandhū puthu kāme, yo naro anugijjhati.
| 婦女、親屬;
|
776.
| |
Abalā naṃ balīyanti, maddantenaṃ parissayā;
| 這些脆弱的東西擺布他,危險折磨他,
|
Tato naṃ dukkhamanveti, nāvaṃ bhinnamivodakaṃ.
| 痛苦追隨他,猶如河水湧入漏船。
|
777.
| |
Tasmā jantu sadā sato, kāmāni parivajjaye;
| 因此,有識之士應該永遠避開愛慾;
|
Te pahāya tare oghaṃ, nāvaṃ sitvāva [siñcitvā (sī.)] pāragūti.
| 摒棄它們,搯出船中漏水,越過河水,到達彼岸。
|
Kāmasuttaṃ paṭhamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
2. Guhaṭṭhakasuttaṃ
| 2. 洞窟八頌經
|
778.
| |
Satto guhāyaṃ bahunābhichanno, tiṭṭhaṃ naro mohanasmiṃ pagāḷho;
| 一個生活在洞窟裡的人有許多遮蔽,沉溺在愚痴中;
|
Dūre vivekā hi tathāvidho so, kāmā hi loke na hi suppahāyā.
| 這樣的人遠遠沒有達到超脫,因為在這世上,愛慾是很難摒棄的。
|
779.
| |
Icchānidānā bhavasātabaddhā, te duppamuñcā na hi aññamokkhā;
| 聽憑願望,執著生存的快樂,
|
Pacchā pure vāpi apekkhamānā, imeva kāme purimeva jappaṃ.
| 尋求未來或過去的愛慾,貪戀今日和往昔的愛慾,這樣的人很難獲得解脫,因為解脫不能依靠別人。
|
780.
| |
Kāmesu giddhā pasutā pamūḷhā, avadāniyā te visame niviṭṭhā;
| 貪求,迷戀,沉醉於愛慾,吝嗇,邪惡,
|
Dukkhūpanītā paridevayanti, kiṃsū bhavissāma ito cutāse.
| 這樣的人陷入痛苦時,悲嘆道:“我們死後,將成為什麼?”
|
781.
| |
Tasmā hi sikkhetha idheva jantu, yaṃ kiñci jaññā visamanti loke;
| 因此,讓世人學會知道什麼是世上的邪惡,
|
Na tassa hetū visamaṃ careyya, appañhidaṃ jīvitamāhu dhīrā.
| 讓他不要行惡,因為智者說道:人生是短暫的。
|
782.
| |
Passāmi loke pariphandamānaṃ, pajaṃ imaṃ taṇhagataṃ bhavesu;
| 我看到世上貪戀生存的人戰戰兢兢;
|
Hīnā narā maccumukhe lapanti, avītataṇhāse bhavābhavesu.
| 這些可憐的人面臨死亡嘟嘟噥噥,不能擺脫對生存的貪戀。
|
783.
| |
Mamāyite passatha phandamāne, maccheva appodake khīṇasote;
| 請看,這些執著自我的人戰戰兢兢,猶如水流枯竭的魚兒。
|
Etampi disvā amamo careyya, bhavesu āsattimakubbamāno.
| 看到這種情形,那就不要執著自我,不要執著生存。
|
784.
| |
Ubhosu antesu vineyya chandaṃ, phassaṃ pariññāya anānugiddho;
| 智者應該排除對兩極的渴望,徹底理解諸觸,沒有貪慾,
|
Yadattagarahī tadakubbamāno, na lippatī [na limpatī (syā. ka.)] diṭṭhasutesu dhīro.
| 不做自己譴責的事,不受所見所聞污染。
|
785.
| |
Saññaṃ pariññā vitareyya oghaṃ, pariggahesu muni nopalitto;
| 越過水流,不受執著污染,牟尼應該徹底理解名想,
|
Abbūḷhasallo caramappamatto, nāsīsatī [nāsiṃsatī (sī. syā. pī.)] lokamimaṃ parañcāti.
| 拔出利箭,努力雲遊,不貪戀這世和彼世。
|
Guhaṭṭhakasuttaṃ dutiyaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
3. Duṭṭhaṭṭhakasuttaṃ
| 3. 邪惡八頌經
|
786.
| |
Vadanti ve duṭṭhamanāpi eke, athopi ve saccamanā vadanti;
| 思想邪惡的人爭辯,思想純真的人也爭辯,
|
Vādañca jātaṃ muni no upeti, tasmā munī natthi khilo kuhiñci.
| 而牟尼不參與發生的爭辯,因此牟尼在任何地方都不受阻礙。
|
787.
| |
Sakañhi diṭṭhiṃ kathamaccayeyya, chandānunīto ruciyā niviṭṭho;
| 一個受慾望支配、固執己見、一意孤行的人,怎麼會放棄自己的見解呢?
|
Sayaṃ samattāni pakubbamāno, yathā hi jāneyya tathā vadeyya.
| 他在完成自己的事,怎麼理解就怎麼說。
|
788.
| |
Yo attano sīlavatāni jantu, anānupuṭṭhova paresa [parassa (ka.)] pāva [pāvā (sī. syā. pī.)];
| 未經詢問便向別人讚揚自己的德行戒行,
|
Anariyadhammaṃ kusalā tamāhu, yo ātumānaṃ sayameva pāva.
| 智者認為這種自我吹噓的人不高尚。
|
789.
| |
Santo ca bhikkhu abhinibbutatto, itihanti sīlesu akatthamāno;
| 平靜沉著,不稱道自己品行如何如何,
|
Tamariyadhammaṃ kusalā vadanti, yassussadā natthi kuhiñci loke.
| 在這世上任何地方都不驕傲,智者認為這樣的比丘高尚。
|
790.
| |
Pakappitā saṅkhatā yassa dhammā, purakkhatā [purekkhatā (sī.)] santi avīvadātā;
| 他的觀點是人為的、臆想的、偏頗的、污穢的,
|
Yadattani passati ānisaṃsaṃ, taṃ nissito kuppapaṭicca santiṃ.
| 無論他怎樣自以為是,他的根基是不可靠的。
|
791.
| |
Diṭṭhīnivesā na hi svātivattā, dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
| 信奉某種觀點後,便難以擺脫。人們考察各種觀點,決定取捨。
|
Tasmā naro tesu nivesanesu, nirassatī ādiyatī ca dhammaṃ.
| 因此,人們在種種信奉中,拋棄或接受某種觀點。
|
792.
| |
Dhonassa hi natthi kuhiñci loke, pakappitā diṭṭhi bhavābhavesu;
| 純潔者在這世上不接受關於各種存在的人為觀點;
|
Māyañca mānañca pahāya dhono, sa kena gaccheyya anūpayo so.
| 他摒棄虛妄和驕傲,無所執著,還會依靠什麼行動呢?
|
793.
| |
Upayo hi dhammesu upeti vādaṃ, anūpayaṃ kena kathaṃ vadeyya;
| 執著種種觀點便會導致爭論,但依憑什麼與無所執著的人爭論呢?
|
Attā nirattā [attaṃ nirattaṃ (bahūsu)] na hi tassa atthi, adhosi so diṭṭhimidheva sabbanti.
| 因為他即不接受,也不拒絕,在這世上滌除一切觀點。
|
Duṭṭhaṭṭhakasuttaṃ tatiyaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
4. Suddhaṭṭhakasuttaṃ
| 4. 純潔八頌經
|
794.
| |
Passāmi suddhaṃ paramaṃ arogaṃ, diṭṭhena saṃsuddhi narassa hoti;
| “我看見純潔者、優秀者、健康者,由於所見,人得到淨化。”
|
Evābhijānaṃ [etābhijānaṃ (sī. pī.)] paramanti ñatvā, suddhānupassīti pacceti ñāṇaṃ.
| 持有這種觀點,並認為至高無上。便會依靠知識,尋找純潔者。
|
795.
| |
Diṭṭhena ce suddhi narassa hoti, ñāṇena vā so pajahāti dukkhaṃ;
| 如果所見能使人淨化,或者知識能使人擺脫痛苦,
|
Aññena so sujjhati sopadhīko, diṭṭhī hi naṃ pāva tathā vadānaṃ.
| 那麼有貪愛的人便可通過其他途徑達到淨化,因為按照他的這種觀點,只能得出這種結論。
|
796.
| |
Na brāhmaṇo aññato suddhimāha, diṭṭhe sute sīlavate mute vā;
| 不執著所見、所聞、德行、所想和
|
Puññe ca pāpe ca anūpalitto, attañjaho nayidha pakubbamāno.
| 善惡,拋棄一切所得,在這世上無所作為,這樣的婆羅門不認為能通過別的途徑達到淨化。
|
797.
| |
Purimaṃ pahāya aparaṃ sitāse, ejānugā te na taranti saṅgaṃ;
| 有些人拋棄原先的,又接受另一種;他們追隨慾望,不能超越執著,
|
Te uggahāyanti nirassajanti, kapīva sākhaṃ pamuñcaṃ gahāyaṃ [pamukhaṃ gahāya (syā.), pamuñca gahāya (ka.)].
| 抓住這個,捨棄那個,就像猴子抓住這根樹枝,捨棄那根樹枝。
|
798.
| |
Sayaṃ samādāya vatāni jantu, uccāvacaṃ gacchati saññasatto;
| 一個人遵奉戒行,執著名想,便會陷入種種事情,
|
Vidvā ca vedehi samecca dhammaṃ, na uccāvacaṃ gacchati bhūripañño.
| 而充滿智慧,具有知識的智者理解萬物,不會陷入種種事情。
|
799.
| |
Sa sabbadhammesu visenibhūto, yaṃ kiñci diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā;
| 對萬事萬物,無論是所見,所聞,還是所想,都不懷敵意;
|
Tameva dassiṃ vivaṭaṃ carantaṃ, kenīdha lokasmi vikappayeyya.
| 在這世上,有誰能改變這樣一位目光遠大,公開遊蕩的人?
|
800.
| |
Na kappayanti na purekkharonti, accantasuddhīti na te vadanti;
| 他們不製造任何觀點,不推崇任何觀點,也不自稱"無比純潔";
|
Ādānaganthaṃ gathitaṃ visajja, āsaṃ na kubbanti kuhiñci loke.
| 他們斬斷執著的束縛,在這世上任何地方都不貪求。
|
801.
| |
Sīmātigo brāhmaṇo tassa natthi, ñatvā va disvā va [ñatvā ca disvā ca (ka. sī. ka.)] samuggahītaṃ;
| 克服罪惡,理解一切,洞察一切,沒有任何執著,
|
Na rāgarāgī na virāgaratto, tassīdha natthī paramuggahītanti.
| 這樣的婆羅門不迷戀貪慾,不沾染貪慾,對今世和彼世都不執著。
|
Suddhaṭṭhakasuttaṃ catutthaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
5. Paramaṭṭhakasuttaṃ
| 5. 至高八頌經
|
802.
| |
Paramanti diṭṭhīsu paribbasāno, yaduttari kurute jantu loke;
| 在這世上,一個執著觀點的人總把自己的觀點說成至高無上,
|
Hīnāti aññe tato sabbamāha, tasmā vivādāni avītivatto.
| 而把別人的觀點說成低劣的。因此,他不能擺脫爭論。
|
803.
| |
Yadattanī passati ānisaṃsaṃ, diṭṭhe sute sīlavate [sīlabbate (syā.)] mute vā;
| 他在所見、所聞、德行戒行和所想中,看到自己的利益,
|
Tadeva so tattha samuggahāya, nihīnato passati sabbamaññaṃ.
| 於是他執著其中,把其他一切視為低劣。
|
804.
| |
Taṃ vāpi ganthaṃ kusalā vadanti, yaṃ nissito passati hīnamaññaṃ;
| 智者說:這是一種束縛,由於這種束縛而把其他一切視為低劣。
|
Tasmā hi diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ bhikkhu na nissayeyya.
| 因此,比丘不執著所見、所聞、所想和德行戒行。
|
805.
| |
Diṭṭhimpi lokasmiṃ na kappayeyya, ñāṇena vā sīlavatena vāpi;
| 在這世上,不要用知識或德行戒行製造觀點,
|
Samoti attānamanūpaneyya, hīno na maññetha visesi vāpi.
| 不要把自己與別人等同,也不要認為自己低於別人或高於別人。
|
806.
| |
Attaṃ pahāya anupādiyāno, ñāṇepi so nissayaṃ no karoti;
| 拋棄所得,無所執著,甚至也不依賴知識;
|
Sa ve viyattesu [viyuttesu (sī. aṭṭha.), dviyattesu (ka.)] na vaggasārī, diṭṭhimpi [diṭṭhimapi (ka.)] so na pacceti kiñci.
| 不追隨宗派團體,甚至不採納任何觀點。
|
807.
| |
Yassūbhayante paṇidhīdha natthi, bhavābhavāya idha vā huraṃ vā;
| 不渴求兩極,不渴求今世或彼世的種種存在,
|
Nivesanā tassa na santi keci, dhammesu niccheyya samuggahītaṃ.
| 在考察萬物後,毫無執著。
|
808.
| |
Tassīdha diṭṭhe va sute mute vā, pakappitā natthi aṇūpi saññā;
| 對於世上所見、所聞、所想毫無人為的名想;
|
Taṃ brāhmaṇaṃ diṭṭhimanādiyānaṃ, kenīdha lokasmiṃ vikappayeyya.
| 這世上,有誰能改變這樣一位不採納任何觀點的婆羅門?
|
809.
| |
Na kappayanti na purekkharonti, dhammāpi tesaṃ na paṭicchitāse;
| 不製造任何觀點,不推崇任何觀點,不接受萬物,
|
Na brāhmaṇo sīlavatena neyyo, pāraṅgato na pacceti tādīti.
| 不依賴德行戒行,這樣的婆羅門走向彼岸,不再返回。
|
Paramaṭṭhakasuttaṃ pañcamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
6. Jarāsuttaṃ
| 6. 衰老經
|
810.
| |
Appaṃ vata jīvitaṃ idaṃ, oraṃ vassasatāpi miyyati [mīyati (sī. aṭṭha.)];
| 生命確實短暫,不到一百歲,就要死去,
|
Yo cepi aticca jīvati, atha kho so jarasāpi miyyati.
| 即使能活得更長,最後仍會衰老而死。
|
811.
| |
Socanti janā mamāyite, na hi santi [na hi santā (sī.), na hī santi (katthaci)] niccā pariggahā;
| 人們總為自己喜愛之物悲傷,因為占有之物不會永恆;
|
Vinābhāvasantamevidaṃ, iti disvā nāgāramāvase.
| 認識到存在之物總要消亡,不要居家。
|
812.
| |
Maraṇenapi taṃ pahīyati [pahiyyati (sī. syā. ka.)], yaṃ puriso mamidanti [mamayidanti (sī. syā. ka.), mamāyanti (ka.)] maññati;
| 人認為“這是我的”,但還是隨死亡而消失;
|
Etampi viditvā [etaṃ disvāna (niddese), etampi viditva (?)] paṇḍito, na mamattāya nametha māmako.
| 認識到這一點,虔誠的智者不會崇拜自我。
|
813.
| |
Supinena yathāpi saṅgataṃ, paṭibuddho puriso na passati;
| 正如醒著的人看不見夢中相遇的情景,
|
Evampi piyāyitaṃ janaṃ, petaṃ kālakataṃ na passati.
| 人也看不見亡故的親人。
|
814.
| |
Diṭṭhāpi sutāpi te janā, yesaṃ nāmamidaṃ pavuccati [nāmamevā vasissati (sī. syā. pī.)];
| 凡是看到和聽說的人,都有一個稱呼他的名字;
|
Nāmaṃyevāvasissati, akkheyyaṃ petassa jantuno.
| 一旦這個人死去,只留下他的名字。
|
815.
| |
Sokapparidevamaccharaṃ [sokaparidevamaccharaṃ (sī. syā. pī.), sokaṃ paridevamaccharaṃ (?)], na jahanti giddhā mamāyite;
| 貪戀自己喜愛之物的人,不能擺脫憂慮、悲傷和貪婪,
|
Tasmā munayo pariggahaṃ, hitvā acariṃsu khemadassino.
| 因此,牟尼們摒棄執著,四處雲遊,尋求寧靜。
|
816.
| |
Patilīnacarassa bhikkhuno, bhajamānassa vivittamāsanaṃ;
| 人們認為比丘毫無執著,四處雲遊,經常獨處隱居,
|
Sāmaggiyamāhu tassa taṃ, yo attānaṃ bhavane na dassaye.
| 不在世上顯現自己,這是正確的。
|
817.
| |
Sabbattha munī anissito, na piyaṃ kubbati nopi appiyaṃ;
| 牟尼在任何地方都無所依賴,即不喜歡,也不厭惡,
|
Tasmiṃ paridevamaccharaṃ, paṇṇe vāri yathā na limpati [lippati (sī. pī.)].
| 悲傷和貪婪沾不上他,猶如水珠沾不上樹葉。
|
818.
| |
Udabindu yathāpi pokkhare, padume vāri yathā na limpati;
| 猶如水珠沾不上荷葉,猶如水珠沾不上蓮花,
|
Evaṃ muni nopalimpati, yadidaṃ diṭṭhasutaṃ mutesu vā.
| 牟尼也不沾染任何的所見,所聞,所想。
|
819.
| |
Dhono na hi tena maññati, yadidaṃ diṭṭhasutaṃ mutesu vā;
| 純潔者不考慮所見、所聞、所想;
|
Nāññena visuddhimicchati, na hi so rajjati no virajjatīti.
| 他不願意通過其他途徑達到淨化,因為他既不激動,也不冷漠。
|
Jarāsuttaṃ chaṭṭhaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
7. Tissametteyyasuttaṃ
| 7. 提舍彌勒經
|
820.
| |
‘‘Methunamanuyuttassa, (iccāyasmā tisso metteyyo) vighātaṃ brūhi mārisa;
| 可尊敬的提舍彌勒說道:“世尊,請你說說沉緬淫欲的害處,
|
Sutvāna tava sāsanaṃ, viveke sikkhissāmase.
| 聽了你的教誨,我將學習隱居。”
|
821.
| |
‘‘Methunamanuyuttassa, (metteyyāti bhagavā) mussate vāpi sāsanaṃ;
| 世尊說道:“彌勒啊!沉緬淫欲的人忘卻教誨,
|
Micchā ca paṭipajjati, etaṃ tasmiṃ anāriyaṃ.
| 以錯誤的方式生活,這是他身上的卑劣性。
|
822.
| |
‘‘Eko pubbe caritvāna, methunaṃ yo nisevati;
| “他原先獨自雲遊,現在沉緬淫欲,
|
Yānaṃ bhantaṃ va taṃ loke, hīnamāhu puthujjanaṃ.
| 人們稱這樣的人為凡夫俗子,猶如一輛失控的車子。
|
823.
| |
‘‘Yaso kitti ca yā pubbe, hāyate vāpi tassa sā;
| “他原先享有的榮譽和名聲喪失殆盡;
|
Etampi disvā sikkhetha, methunaṃ vippahātave.
| 看到這種情形,他應該學會放棄淫欲。
|
824.
| |
‘‘Saṅkappehi pareto so, kapaṇo viya jhāyati;
| “受意願控制的人,修禪時像個不幸者;
|
Sutvā paresaṃ nigghosaṃ, maṅku hoti tathāvidho.
| 這樣的人聽到別人的罵聲,就會生氣。
|
825.
| |
‘‘Atha satthāni kurute, paravādehi codito;
| “受別人話語的挑動,他會動刀動槍;
|
Esa khvassa mahāgedho, mosavajjaṃ pagāhati.
| 這樣的人貪得無厭,沉醉於謊言。
|
826.
| |
‘‘Paṇḍitoti samaññāto, ekacariyaṃ adhiṭṭhito;
| “被稱為智者的人,堅持獨自遊蕩,
|
Athāpi [sa cāpi (niddese)] methune yutto, mandova parikissati [parikilissati (sī.)].
| 即使讓他性交,他也會像傻瓜那樣感到為難。
|
827.
| |
‘‘Etamādīnavaṃ ñatvā, muni pubbāpare idha;
| “牟尼認識過去、未來和現在的危險,
|
Ekacariyaṃ daḷhaṃ kayirā, na nisevetha methunaṃ.
| 獨自雲遊,堅持不懈,不沉緬淫欲。
|
828.
| |
‘‘Vivekaññeva sikkhetha, etadariyānamuttamaṃ;
| “應該學會隱居,這是高尚者的最好行為,
|
Na tena seṭṭho maññetha, sa ve nibbānasantike.
| 但也不要由此認為自己最優秀,即使已接近涅槃。
|
829.
| |
‘‘Rittassa munino carato, kāmesu anapekkhino;
| “一無所有,四處雲遊,不渴求淫欲,
|
Oghatiṇṇassa pihayanti, kāmesu gadhitā [gathitā (sī.)] pajā’’ti.
| 越過水流,這樣的牟尼受到貪戀愛慾的人們的妒羡。
|
Tissametteyyasuttaṃ sattamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
8. Pasūrasuttaṃ
| 8. 波修羅經
|
830.
| |
Idheva suddhi iti vādayanti [vidiyanti (sī. pī.)], nāññesu dhammesu visuddhimāhu;
| 人們總是說自己的教義純潔,其他的教義不純潔;
|
Yaṃ nissitā tattha subhaṃ vadānā, paccekasaccesu puthū niviṭṭhā.
| 信奉什麼便說什麼好,各自確認各自的真理。
|
831.
| |
Te vādakāmā parisaṃ vigayha, bālaṃ dahantī mithu aññamaññaṃ;
| 他們喜歡爭論,熱衷集會,互相指稱對方是傻瓜:
|
Vadanti te aññasitā kathojjaṃ, pasaṃsakāmā kusalā vadānā.
| 他們依據各自的教義進行爭論,自稱是能人,渴望獲得讚揚。
|
832.
| |
Yutto kathāyaṃ parisāya majjhe, pasaṃsamicchaṃ vinighāti hoti;
| 在集會上,熱衷爭論,希望受到讚揚,害怕辯論失敗;
|
Apāhatasmiṃ pana maṅku hoti, nindāya so kuppati randhamesī.
| 一旦遭到駁斥,便忿忿不平,挑剔對方,怒衝衝責備對方。
|
833.
| |
Yamassa vādaṃ parihīnamāhu, apāhataṃ pañhavimaṃsakāse;
| 評判團宣布他的論點已被駁倒;
|
Paridevati socati hīnavādo, upaccagā manti anutthunāti.
| 由於辯論失敗,他哀嘆,憂傷,痛哭道:“他戰勝了我。”
|
834.
| |
Ete vivādā samaṇesu jātā, etesu ugghāti nighāti hoti;
| 在沙門中出現這些爭論,在這些爭論中有勝有敗,
|
Etampi disvā virame kathojjaṃ, na haññadatthatthipasaṃsalābhā.
| 看到這種情形,應該迴避爭論;博得幾聲讚揚,沒有多大意義。
|
835.
| |
Pasaṃsito vā pana tattha hoti, akkhāya vādaṃ parisāya majjhe;
| 在集會上振振有詞,博得讚揚,
|
So hassatī uṇṇamatī [unnamatī (?)] ca tena, pappuyya tamatthaṃ yathā mano ahu.
| 他便笑容滿面,趾高氣揚,如願以償,達到目的。
|
836.
| |
Yā uṇṇatī [unnatī (?)] sāssa vighātabhūmi, mānātimānaṃ vadate paneso;
| 驕傲是失敗之母,而他依然趾高氣揚,夸夸其談,
|
Etampi disvā na vivādayetha, na hi tena suddhiṃ kusalā vadanti.
| 看到這種情形,應該迴避爭論,因為智者認為純潔不靠爭論。
|
837.
| |
Sūro yathā rājakhādāya puṭṭho, abhigajjameti paṭisūramicchaṃ;
| 正像國王供養的英雄吶喊著,渴望與對手較量,
|
Yeneva so tena palehi sūra, pubbeva natthi yadidaṃ yudhāya.
| 英雄啊,你到論敵那裡去吧!這時不存在過去那樣的爭鬥。
|
838.
| |
Ye diṭṭhimuggayha vivādayanti [vivādiyanti (sī. pī.)], idameva saccanti ca vādayanti;
| 那些人持有觀點,進行爭論,聲稱“這就真理”。
|
Te tvaṃ vadassū na hi tedha atthi, vādamhi jāte paṭisenikattā.
| 你與他們去爭論吧!因為在這裡,即使挑起爭論,也沒有對手。
|
839.
| |
Visenikatvā pana ye caranti, diṭṭhīhi diṭṭhiṃ avirujjhamānā;
| 這些人不懷敵意,四處雲遊,不以這種觀點反對那種觀點。
|
Tesu tvaṃ kiṃ labhetho pasūra, yesīdha natthī paramuggahītaṃ.
| 在這世上,他們不把某種東西視為至高。波修羅啊!在他們身上,你能撈到什麼呢?
|
840.
| |
Atha tvaṃ pavitakkamāgamā, manasā diṭṭhigatāni cintayanto;
| 你陷入思辨,腦子裡考慮著各種觀點,
|
Dhonena yugaṃ samāgamā, na hi tvaṃ sakkhasi sampayātaveti.
| 即使與聖潔者相交,也不可能與他同行。
|
Pasūrasuttaṃ aṭṭhamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
9. Māgaṇḍiyasuttaṃ
| 9. 摩根提耶經
|
841.
| |
‘‘Disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca [aratiñca rāgaṃ (syā. ka.)], nāhosi chando api methunasmiṃ;
| “縱然見了貪愛、厭棄和貪慾,也毫無淫欲,
|
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche’’.
| 何況這個充滿污穢的東西(指摩根提耶的女兒),我甚至不願用腳碰它一下。”
|
842.
| |
‘‘Etādisaṃ ce ratanaṃ na icchasi, nāriṃ narindehi bahūhi patthitaṃ;
| “如果你連這樣一個為眾多國王追逐的女寶都不要,
|
Diṭṭhigataṃ sīlavataṃ nu jīvitaṃ [sīlavatānujīvitaṃ (sī. pī. ka.)], bhavūpapattiñca vadesi kīdisaṃ’’.
| 那你說說你的觀點、德行戒行、生活和再生。”
|
843.
| |
‘‘Idaṃ vadāmīti na tassa hoti, (māgaṇḍiyāti [māgandiyāti (sī. syā. pī.)] bhagavā)
| 世尊說道:“摩根提耶啊!我要說的是:
|
Dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
| 我考察萬事萬物,不予採納;
|
Passañca diṭṭhīsu anuggahāya,
| 我觀察各種觀點,不予採納;
|
Ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassaṃ’’.
| 我識別和看到內在寧靜。”
|
844.
| |
‘‘Vinicchayā yāni pakappitāni, (iti māgaṇḍiyo [māgandiyo (sī. syā. pī.)] )
| 摩根提耶說道:
|
Te ve munī brūsi anuggahāya;
| “牟尼啊!你說你不採納
|
Ajjhattasantīti yametamatthaṃ,
| 那些人為的觀點,
|
Kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ taṃ’’.
| 那麼,智者們如何解釋‘內在的寧靜’的含義?”
|
845.
| |
‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, (māgaṇḍiyāti bhagavā)
| 世尊說道:“摩根提耶啊!智者認為純潔不靠所見、所聞、所知、
|
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
| 德行戒行,
|
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā,
| 也不靠無所見、無所聞、無所知
|
Asīlatā abbatā nopi tena;
| 和無德行戒行;
|
Ete ca nissajja anuggahāya,
| 拋開這些,不予採納,
|
Santo anissāya bhavaṃ na jappe’’.
| 寧靜,獨立,不貪戀存在。”
|
846.
| |
‘‘No ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, (iti māgaṇḍiyo)
| 摩根提耶說道:“如果說純潔不靠所見、所聞、所知、
|
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
| 德行戒行,
|
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā,
| 不靠無所見、無所聞、無所知
|
Asīlatā abbatā nopi tena;
| 和無德行戒行,
|
Maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ,
| 我認為這是糊塗觀念,
|
Diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ’’.
| 因為有些人就是靠所見而獲得純潔。”
|
847.
| |
‘‘Diṭṭhañca nissāya anupucchamāno, (māgaṇḍiyāti bhagavā)
| 世尊說道:“摩根提耶啊!探詢和依賴所見,
|
Samuggahītesu pamohamāgā [samohamāgā (syā. ka.)];
| 在採納中走向痴迷:
|
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ,
| 你對‘內在的寧靜’一無所知,
|
Tasmā tuvaṃ momuhato dahāsi.
| 因此稱它為糊塗觀念。
|
848.
| |
‘‘Samo visesī uda vā nihīno, yo maññatī so vivadetha tena;
| “考慮自己等同於、優於或低於別人,就會由此發生爭執;
|
Tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hoti.
| 不考慮自己等同於或優於別人,便會在這三種情況下都無動於衷。
|
849.
| |
‘‘Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyya, musāti vā so vivadetha kena;
| “不考慮自己與別人等同與否,這樣的婆羅門怎麼會爭辯‘這是真理’,
|
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi, sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyya.
| 或者與誰去爭辯‘這是謬誤’?他會與誰發生爭論呢?
|
850.
| |
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni [sandhavāni (ka.)];
| “出家遊行,不在村中與人相識,
|
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā.
| 擺脫愛慾,無所渴求,這樣的牟尼不會與人爭論。
|
851.
| |
‘‘Yehi vivitto vicareyya loke, na tāni uggayha vadeyya nāgo;
| “讓高尚的人在這世上四處雲遊,不要聽取和爭論那些已被摒棄的東西;
|
Jalambujaṃ [elambujaṃ (sī. syā.)] kaṇḍakaṃ vārijaṃ yathā, jalena paṅkena canūpalittaṃ;
| 猶如有刺的蓮花不為泥水污染,
|
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto.
| 倡導平靜,無所貪戀的牟尼不為愛慾和塵世污染。
|
852.
| |
‘‘Na vedagū diṭṭhiyāyako [na vedagū diṭṭhiyā (ka. sī. syā. pī.)] na mutiyā, sa mānameti na hi tammayo so;
| “智者不因所見和所想而驕傲,因為他不是依靠這些而成為智者;
|
Na kammunā nopi sutena neyyo, anūpanīto sa nivesanesu.
| 他也不受行為和所聞引導,不陷入任何執著。
|
853.
| |
‘‘Saññāvirattassa na santi ganthā, paññāvimuttassa na santi mohā;
| “擺脫名想的人沒有束縛,通達智慧獲得解脫的人沒有痴迷,
|
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭayantā [ghaṭṭamānā (syā. ka.)] vicaranti loke’’ti.
| 而那些執著名想和所見的人在這世上四處遊蕩,擾亂他人。”
|
Māgaṇḍiyasuttaṃ navamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
10. Purābhedasuttaṃ
| 10. 毀滅以前經
|
854.
| |
‘‘Kathaṃdassī kathaṃsīlo, upasantoti vuccati;
| “具有什麼看法和什麼德行,才能稱為平靜的人?
|
Taṃ me gotama pabrūhi, pucchito uttamaṃ naraṃ’’.
| 我問你,喬達摩啊!請說說這種最優秀的人。”
|
855.
| |
‘‘Vītataṇho purā bhedā, (iti bhagavā) pubbamantamanissito;
| 世尊說道:“在身體毀滅以前就已擺脫貪愛,
|
Vemajjhe nupasaṅkheyyo, tassa natthi purakkhataṃ.
| 不執著開頭和結尾,也不考慮中間,他不崇拜任何事物。
|
856.
| |
‘‘Akkodhano asantāsī, avikatthī akukkuco;
| “不忿怒,不恐懼,不吹噓,不作惡,
|
Mantabhāṇī [mantābhāṇī (syā. pī.)] anuddhato, sa ve vācāyato muni.
| 不驕傲,說話機智,這樣的牟尼確實控制了言語。
|
857.
| |
‘‘Nirāsatti anāgate, atītaṃ nānusocati;
| “不期望未來。不悲傷過去,
|
Vivekadassī phassesu, diṭṭhīsu ca na nīyati [niyyati (bahūsu)].
| 無視諸觸,不受任何觀點引導。
|
858.
| |
‘‘Patilīno akuhako, apihālu amaccharī;
| 不執著,不欺騙,不貪婪,不妒忌,
|
Appagabbho ajeguccho, pesuṇeyye ca no yuto.
| 不魯莽,不輕視他人,也不毀謗他人。
|
859.
| |
‘‘Sātiyesu anassāvī, atimāne ca no yuto;
| “不貪戀享受,不狂妄,
|
Saṇho ca paṭibhānavā [paṭibhāṇavā (syā. pī.)], na saddho na virajjati.
| 溫文爾雅,聰明睿智,不輕信,不厭棄他人。
|
860.
| |
‘‘Lābhakamyā na sikkhati, alābhe ca na kuppati;
| “不為企求什麼而學習,不為得不到什麼而生氣,
|
Aviruddho ca taṇhāya, rasesu nānugijjhati.
| 不為貪愛而受阻,也不貪戀美味。
|
861.
| |
‘‘Upekkhako sadā sato, na loke maññate samaṃ;
| “超然,有思想,不傲慢,不考慮自己在這世上等同於、
|
Na visesī na nīceyyo, tassa no santi ussadā.
| 優於或低於別人。
|
862.
| |
‘‘Yassa nissayanā [nissayatā (sī. syā. pī.)] natthi, ñatvā dhammaṃ anissito;
| “獨立不羈,無所依賴,理解萬物,
|
Bhavāya vibhavāya vā, taṇhā yassa na vijjati.
| 不貪戀存在或不存在。
|
863.
| |
‘‘Taṃ brūmi upasantoti, kāmesu anapekkhinaṃ;
| “不追求愛慾,沒有束縛,越過執著,
|
Ganthā tassa na vijjanti, atarī so visattikaṃ.
| 我稱這樣的人為平靜者。
|
864.
| |
‘‘Na tassa puttā pasavo, khettaṃ vatthuñca vijjati;
| “他沒有兒子、牲畜、田地和財產;
|
Attā vāpi nirattā vā [attaṃ vāpi nirattaṃ vā (bahūsu)], na tasmiṃ upalabbhati.
| 他既無所得,也無所棄。
|
865.
| |
‘‘Yena naṃ vajjuṃ puthujjanā, atho samaṇabrāhmaṇā;
| “世俗之人以及沙門和婆羅門對他說的話,
|
Taṃ tassa apurakkhataṃ, tasmā vādesu nejati.
| 並非他所推崇,因此,他無動於衷。
|
866.
| |
‘‘Vītagedho amaccharī, na ussesu vadate muni;
| “不貪婪,不妒忌,不說自己等同於、
|
Na samesu na omesu, kappaṃ neti akappiyo.
| 優於或低於別人,這樣的牟尼擺脫劫波,不進入劫波。
|
867.
| |
‘‘Yassa loke sakaṃ natthi, asatā ca na socati;
| “在這世上,沒有屬於自己的東西,不為消逝的東西悲傷,
|
Dhammesu ca na gacchati, sa ve santoti vuccatī’’ti.
| 不陷入萬物,這樣的人稱為平靜者。”
|
Purābhedasuttaṃ dasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
11. Kalahavivādasuttaṃ
| 11. 爭論經
|
868.
| |
‘‘Kutopahūtā kalahā vivādā, paridevasokā sahamaccharā ca;
| “請你說說,許多爭吵,爭論以及悲哀、憂傷和妒忌來源於何處?
|
Mānātimānā sahapesuṇā ca, kutopahūtā te tadiṅgha brūhi’’.
| 許多驕傲、狂妄以及毀謗來源於何處?”
|
869.
| |
‘‘Piyappahūtā kalahā vivādā,
| “許多爭吵,爭論、
|
Paridevasokā sahamaccharā ca;
| 悲哀、憂傷、妒忌、
|
Mānātimānā sahapesuṇā ca,
| 驕傲、狂妄和毀謗來源於所愛;
|
Maccherayuttā kalahā vivādā;
| 爭吵和爭論與妒忌相連,
|
Vivādajātesu ca pesuṇāni’’.
| 伴隨爭論產生毀謗。”
|
870.
| |
‘‘Piyā su [piyānu (syā.), piyassu (ka.)] lokasmiṃ kutonidānā, ye cāpi [ye vāpi (sī. syā. pī.)] lobhā vicaranti loke;
| “在這世上,所愛來源於何處?或者說世上流行的佔有來源於何處?
|
Āsā ca niṭṭhā ca kutonidānā, ye samparāyāya narassa honti’’.
| 人對未來懷有的願望和目標來源於何處?”
|
871.
| |
‘‘Chandānidānāni piyāni loke, ye cāpi lobhā vicaranti loke;
| “在這世上,所愛來源於慾念,或者說世上流行的佔有來源於俗念。
|
Āsā ca niṭṭhā ca itonidānā, ye samparāyāya narassa honti’’.
| 人對未來懷有的願望和目標來源於慾念”
|
872.
| |
‘‘Chando nu lokasmiṃ kutonidāno, vinicchayā cāpi [vāpi (sī. syā. pī.)] kutopahūtā;
| “在這世上,慾念來源於何處?許多抉擇來源於何處?
|
Kodho mosavajjañca kathaṃkathā ca, ye vāpi dhammā samaṇena vuttā’’.
| 許多忿怒、謊言和疑惑來源於何處?或者說沙門所說的種種事物來源於何處?”
|
873.
| |
‘‘Sātaṃ asātanti yamāhu loke, tamūpanissāya pahoti chando;
| 人們在這世上聲稱快樂和不快樂,慾念由此產生;
|
Rūpesu disvā vibhavaṃ bhavañca, vinicchayaṃ kubbati [kurute (bahūsu)] jantu loke.
| 看到諸色的消失和產生,世上的人作出抉擇。
|
874.
| |
‘‘Kodho mosavajjañca kathaṃkathā ca, etepi dhammā dvayameva sante;
| “忿怒、謊言和疑惑,這些事物也是二重的;
|
Kathaṃkathī ñāṇapathāya sikkhe, ñatvā pavuttā samaṇena dhammā’’.
| 讓疑惑者理解沙門說的種種事物,在知識之路上學習。”
|
875.
| |
‘‘Sātaṃ asātañca kutonidānā, kismiṃ asante na bhavanti hete;
| “快樂與不快樂來源於何處?沒有什麼,就沒有它們?
|
Vibhavaṃ bhavañcāpi yametamatthaṃ, etaṃ me pabrūhi yatonidānaṃ’’.
| 請告訴我,‘消失和產生’這一觀念的來源?”
|
876.
| |
‘‘Phassanidānaṃ sātaṃ asātaṃ, phasse asante na bhavanti hete;
| “快樂和不快樂來源於諸觸:沒有諸觸,就沒有它們。
|
Vibhavaṃ bhavañcāpi yametamatthaṃ, etaṃ te pabrūmi itonidānaṃ’’.
| 我告訴你,這是‘消失和產生’這一觀念的來源。”
|
877.
| |
‘‘Phasso nu lokasmi kutonidāno, pariggahā cāpi kutopahūtā;
| “在這世上,諸觸來源於何處,執著產生於何處?
|
Kismiṃ asante na mamattamatthi, kismiṃ vibhūte na phusanti phassā’’.
| 沒有什麼,就沒有自私?沒有什麼,就沒有諸觸?”
|
878.
| |
‘‘Nāmañca rūpañca paṭicca phasso, icchānidānāni pariggahāni;
| “諸觸來源於名色,執著產生於願望,
|
Icchāyasantyā na mamattamatthi, rūpe vibhūte na phusanti phassā’’.
| 沒有願望,就沒有自私,沒有諸色,就沒有諸觸。”
|
879.
| |
‘‘Kathaṃsametassa vibhoti rūpaṃ, sukhaṃ dukhañcāpi [dukhaṃ vāpi (sī. syā.)] kathaṃ vibhoti;
| “人怎樣使諸色不存在?或者說怎樣使快樂和痛苦不存在?
|
Etaṃ me pabrūhi yathā vibhoti, taṃ jāniyāmāti [jānissāmāti (sī. ka.)] me mano ahu’’.
| 請告訴我,怎樣使它們不存在?我想我們應該知道這個。”
|
880.
| |
‘‘Na saññasaññī na visaññasaññī, nopi asaññī na vibhūtasaññī;
| “他沒有意識名想,沒有無意識名想,沒有無名想,沒有不存在名想,
|
Evaṃsametassa vibhoti rūpaṃ, saññānidānā hi papañcasaṅkhā’’.
| 對於這樣的人,諸色不存在,因為種種虛幻的標誌來源於名想。”
|
881.
| |
‘‘Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no,
| “我們所問的,你都作了回答,
|
Aññaṃ taṃ pucchāma tadiṅgha brūhi;
| 我們還要問個問題,請你回答:
|
Ettāvataggaṃ nu [no (sī. syā.)] vadanti heke,
| 世上一些智者告訴我們說
|
Yakkhassa suddhiṃ idha paṇḍitāse;
| 最高的是心靈純潔,
|
Udāhu aññampi vadanti etto.
| 是否還有另外的說法?”
|
882.
| |
‘‘Ettāvataggampi vadanti heke, yakkhassa suddhiṃ idha paṇḍitāse;
| “世上一些智者說最高的是心靈純潔,
|
Tesaṃ paneke samayaṃ vadanti, anupādisese kusalā vadānā.
| 他們之中還有些智者說是滅寂,同時有些智者說是毫無執著。
|
883.
| |
‘‘Ete ca ñatvā upanissitāti, ñatvā munī nissaye so vimaṃsī;
| “懂得了這些,懂得了什麼是依賴,牟尼擺脫依賴,
|
Ñatvā vimutto na vivādameti, bhavābhavāya na sameti dhīro’’ti.
| 不參與爭論,不陷入各種存在。”
|
Kalahavivādasuttaṃ ekādasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
12. Cūḷabyūhasuttaṃ [cūḷaviyūhasuttaṃ (sī. syā. niddesa)]
| 12. 小集積經
|
884.
| |
Sakaṃsakaṃdiṭṭhiparibbasānā, viggayha nānā kusalā vadanti;
| “各種堅持自己觀點的人進行爭論,都自稱能人,說道:
|
Yo evaṃ jānāti sa vedi dhammaṃ, idaṃ paṭikkosamakevalī so.
| ‘只有這樣理解,才懂得正法;與這相違背,那就不完善。’
|
885.
| |
Evampi viggayha vivādayanti, bālo paro akkusaloti [akusaloti (sī. syā. pī.)] cāhu;
| “這樣,他們陷入爭論,聲稱對方是愚者,外行,
|
Sacco nu vādo katamo imesaṃ, sabbeva hīme kusalā vadānā.
| 那麼,他們中的哪種學說正確呢?因為他們全都自稱是能人。
|
886.
| |
Parassa ce dhammamanānujānaṃ, bālomako [bālo mago (sī. syā. ka.)] hoti nihīnapañño;
| “如果不同意對方的說法,便是愚者、畜牲、傻瓜,
|
Sabbeva bālā sunihīnapaññā, sabbevime diṭṭhiparibbasānā.
| 那麼,所有人都是愚者、傻瓜,因為所有人都堅持自己的觀點。
|
887.
| |
Sandiṭṭhiyā ceva na vīvadātā, saṃsuddhapaññā kusalā mutīmā;
| “如果觀點能使人淨化,成為智慧純潔者、能人、有識之士,
|
Na tesaṃ koci parihīnapañño [kocipi nihīnapañño (sī. syā. ka.)], diṭṭhī hi tesampi tathā samattā.
| 那麼,他們之中沒有一個人是傻瓜,因為他們都有自己的觀點。
|
888.
| |
Na vāhametaṃ tathiyanti [tathivanti (syā. ka.)] brūmi, yamāhu bālā mithu aññamaññaṃ;
| “我不說‘這個正確’,愚者互相之間才這麼說,
|
Sakaṃsakaṃdiṭṭhimakaṃsu saccaṃ, tasmā hi bāloti paraṃ dahanti.
| 他們認為自己的觀點正確,因此指稱別人為愚者。”
|
889.
| |
Yamāhu saccaṃ tathiyanti eke, tamāhu aññe [aññepi (syā.), aññe ca (?)] tucchaṃ musāti;
| “一些人說‘這是真實的、正確的。’另一些人說:‘這是虛妄的、錯誤的。
|
Evampi vigayha vivādayanti, kasmā na ekaṃ samaṇā vadanti.
| ’這樣便出現分歧,進行爭論。為什麼沙門的意見不一呢?”
|
890.
| |
Ekañhi saccaṃ na dutīyamatthi, yasmiṃ pajā no vivade pajānaṃ;
| “因為真實只有一種,沒有第二種;人們懂得這一點,就不會爭論。
|
Nānā te [nānāto (ka.)] saccāni sayaṃ thunanti, tasmā na ekaṃ samaṇā vadanti.
| 但他們各自宣揚各自的真實,因此沙門意見不一。”
|
891.
| |
Kasmā nu saccāni vadanti nānā, pavādiyāse kusalā vadānā;
| “為什麼那些爭論者自稱能人,宣揚不同的真實?
|
Saccāni sutāni bahūni nānā, udāhu te takkamanussaranti.
| 是相傳有許多不同的真實,還是他們抱有自己的思辯?”
|
892.
| |
Na heva saccāni bahūni nānā, aññatra saññāya niccāni loke;
| “沒有許多不同的真實,在這世上,除了名想,沒有永恆的事物。
|
Takkañca diṭṭhīsu pakappayitvā, saccaṃ musāti dvayadhammamāhu.
| 在各種觀點中運用思辯,便會提出真實和虛妄的二重法。
|
893.
| |
Diṭṭhe sute sīlavate mute vā, ete ca nissāya vimānadassī;
| “依據所見、所聞、德行戒行和所想蔑視別人,
|
Vinicchaye ṭhatvā pahassamāno, bālo paro akkusaloti cāha.
| 依據抉擇嘲笑別人,說別人是愚者,外行。
|
894.
| |
Yeneva bāloti paraṃ dahāti, tenātumānaṃ kusaloti cāha;
| “既然他稱別人為愚者,也就認為自己是能人。
|
Sayamattanā so kusalo vadāno, aññaṃ vimāneti tadeva pāva.
| 既然他認為自己是能人,也就蔑視別人,而這樣說話。
|
895.
| |
Atisāradiṭṭhiyāva so samatto, mānena matto paripuṇṇamānī;
| “他因觀點而忘乎所以,狂妄自大,驕傲自滿,
|
Sayameva sāmaṃ manasābhisitto, diṭṭhī hi sā tassa tathā samattā.
| 自以為是用思想灌頂的國王,因為自己的觀點如此完美。
|
896.
| |
Parassa ce hi vacasā nihīno, tumo sahā hoti nihīnapañño;
| “如果稱別人為傻瓜,自己也就成為傻瓜;
|
Atha ce sayaṃ vedagū hoti dhīro, na koci bālo samaṇesu atthi.
| 如果自己成為精通知識的智者,那麼,沙門中便沒有一個傻瓜。
|
897.
| |
Aññaṃ ito yābhivadanti dhammaṃ, aparaddhā suddhimakevalī te [suddhimakevalīno (sī.)];
| “外道受塵世貪慾的影響,他們反覆說:
|
Evampi titthyā puthuso vadanti, sandiṭṭhirāgena hi tebhirattā [tyābhirattā (syā. ka.)].
| ‘持有與此不同說法的人不純潔、不完美。’
|
898.
| |
Idheva suddhi iti vādayanti, nāññesu dhammesu visuddhimāhu;
| “外道固執己見,聲稱自己的觀點堅實,反覆說:
|
Evampi titthyā puthuso niviṭṭhā, sakāyane tattha daḷhaṃ vadānā.
| ‘唯獨這裡有純潔,在其他說法中沒有純潔。’
|
899.
| |
Sakāyane vāpi daḷhaṃ vadāno, kamettha bāloti paraṃ daheyya;
| “他聲稱自己的觀點堅實,認為別人是愚者;
|
Sayameva so medhagamāvaheyya [medhakaṃ āvaheyya (sī. pī.)], paraṃ vadaṃ bālamasuddhidhammaṃ.
| 他說別人是愚者,不純潔,這樣,他自己挑起爭論。
|
900.
| |
Vinicchaye ṭhatvā sayaṃ pamāya, uddhaṃ sa [uddaṃ so (sī. syā. pī.)] lokasmiṃ vivādameti;
| “一個人堅持抉擇,以自己為標準,便會陷入世間的爭論,
|
Hitvāna sabbāni vinicchayāni, na medhagaṃ kubbati jantu loketi.
| 而拋棄一切抉擇,就不會參與世間的爭論。
|
Cūḷabyūhasuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
13. Mahābyūhasuttaṃ
| 13. 大集積經
|
901.
| |
Ye kecime diṭṭhiparibbasānā, idameva saccanti vivādayanti [vivādiyanti (sī. pī.)];
| “一些人堅持觀點,爭辯道:‘這是真實。’
|
Sabbeva te nindamanvānayanti, atho pasaṃsampi labhanti tattha.
| 這樣,他們或者受到譴責,或者受到讚揚。”
|
902.
| |
Appañhi etaṃ na alaṃ samāya, duve vivādassa phalāni brūmi;
| “我說,爭論的兩種結果都微不足道,不能帶來平靜。
|
Etampi disvā na vivādayetha, khemābhipassaṃ avivādabhūmiṃ.
| 看到這種情形,不要參與爭論,應該在沒有爭論的地方尋求平靜。
|
903.
| |
Yā kācimā sammutiyo puthujjā, sabbāva etā na upeti vidvā;
| “智者不傾向任何淵源不同的觀點;
|
Anūpayo so upayaṃ kimeyya, diṭṭhe sute khantimakubbamāno.
| 他無所執著,不採納所見、所聞、怎麼會執著這些觀點呢?
|
904.
| |
Sīluttamā saññamenāhu suddhiṃ, vataṃ samādāya upaṭṭhitāse;
| “崇尚德行的人們說道:‘自我控制能達到純潔。’他們嚴格遵奉戒行,心想:
|
Idheva sikkhema athassa suddhiṃ, bhavūpanītā kusalā vadānā.
| ‘讓我們在這世上學會純潔。’這些人渴望生存,自稱能人。
|
905.
| |
Sace cuto sīlavatato hoti, pavedhatī [sa vedhati (sī. pī.)] kamma virādhayitvā;
| “他渴望在這世上獲得純潔,如果他的德行戒行失敗,他的事業受挫,便惴惴不安,長吁短嘆,
|
Pajappatī patthayatī ca suddhiṃ, satthāva hīno pavasaṃ gharamhā.
| 說像離家經商的人丟失了商隊。
|
906.
| |
Sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ, kammañca sāvajjanavajjametaṃ;
| “拋棄一切德行戒行,拋棄受譴責和不受譴責的行為,
|
Suddhiṃ asuddhinti apatthayāno, virato care santimanuggahāya.
| 不企求純潔和不純潔,不貪戀,不執著,平靜地雲遊。
|
907.
| |
Tamūpanissāya jigucchitaṃ vā, athavāpi diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā;
| “他們依靠苦行,或者任何令人厭惡的行為,依靠所見、所聞、所想,
|
Uddhaṃsarā suddhimanutthunanti, avītataṇhāse bhavābhavesu.
| 為了純潔哀號悲鳴,沒有擺脫對各種存在的貪愛。
|
908.
| |
Patthayamānassa hi jappitāni, pavedhitaṃ vāpi pakappitesu;
| “有渴望的人為臆想的事物長吁短嘆,惴惴不安,
|
Cutūpapāto idha yassa natthi, sa kena vedheyya kuhiṃva jappe [kuhiñci jappe (sī. syā. ka.), kuhiṃ pajappe (pī.) niddeso passitabbo].
| 而對超脫生死的人來說,有什麼會使他們惴惴不安,長吁短嘆?”
|
909.
| |
Yamāhu dhammaṃ paramanti eke, tameva hīnanti panāhu aññe;
| “一些人稱道的最高之法,另一些人認為是低劣之法,
|
Sacco nu vādo katamo imesaṃ, sabbeva hīme kusalā vadānā.
| 那麼,他們中的哪種說法正確?因為所有的人都自稱能人。
|
910.
| |
Sakañhi dhammaṃ paripuṇṇamāhu, aññassa dhammaṃ pana hīnamāhu;
| “人們認為自己的說法完美,別人的說法不妥,
|
Evampi viggayha vivādayanti, sakaṃ sakaṃ sammutimāhu saccaṃ.
| 這樣便出現分歧,引起爭論,都說自己的觀點正確。”
|
911.
| |
Parassa ce vambhayitena hīno, na koci dhammesu visesi assa;
| “如果受到別人指責的說法是低劣的,那麼,沒有哪個人的說法是高明的,
|
Puthū hi aññassa vadanti dhammaṃ, nihīnato samhi daḷhaṃ vadānā.
| 因為每個人都聲稱自己的說法牢靠,別人的說法低劣。
|
912.
| |
Saddhammapūjāpi nesaṃ tatheva, yathā pasaṃsanti sakāyanāni;
| “他們怎樣讚揚自己的追求,便怎樣推崇自己的說法;
|
Sabbeva vādā [sabbe pavādā (syā.)] tathiyā [tathivā (sabbattha)] bhaveyyuṃ, suddhī hi nesaṃ paccattameva.
| 一切爭論都是如此,因為他們的純潔各不相同。
|
913.
| |
Na brāhmaṇassa paraneyyamatthi, dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
| “婆羅門不受別人引導 ;他考察諸法,不予採納,
|
Tasmā vivādāni upātivatto, na hi seṭṭhato passati dhammamaññaṃ.
| 因此,他超越爭論,不崇尚任何觀點。
|
914.
| |
Jānāmi passāmi tatheva etaṃ, diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ;
| “'我知道,我看見,正是如此',有的人依靠觀點達到純潔。
|
Addakkhi ce kiñhi tumassa tena, atisitvā aññena vadanti suddhiṃ.
| 即使他已經看見,又能怎樣?他已經偏離正路,卻說可以通過其他途徑達到純潔。
|
915.
| |
Passaṃ naro dakkhati [dakkhiti (sī.)] nāmarūpaṃ, disvāna vā ñassati tānimeva;
| “觀察者會看見名色,看見名色,就會知道它們;
|
Kāmaṃ bahuṃ passatu appakaṃ vā, na hi tena suddhiṃ kusalā vadanti.
| 隨他細細觀察或粗粗觀察,能人不認為這樣能達到純潔。
|
916.
| |
Nivissavādī na hi subbināyo, pakappitaṃ diṭṭhi purekkharāno;
| “信奉教條的人不會帶來清潔,他推崇臆想的觀點,
|
Yaṃ nissito tattha subhaṃ vadāno, suddhiṃvado tattha tathaddasā so.
| 聲稱依靠它就有光明,就有純潔,他看到的僅此而己。
|
917.
| |
Na brāhmaṇo kappamupeti saṅkhā [saṅkhaṃ (sī. syā. pī.)], na diṭṭhisārī napi ñāṇabandhu;
| “婆羅門不進入時間和數目,不追隨觀點,不親近知識;
|
Ñatvā ca so sammutiyo [sammatiyo (syā.)] puthujjā, upekkhatī uggahaṇanti maññe.
| 他理解世上各種觀點,儘管別人採納,他視若無睹。
|
918.
| |
Vissajja ganthāni munīdha loke, vivādajātesu na vaggasārī;
| “牟尼拋棄塵世束縛;出現爭論,不追隨一方;
|
Santo asantesu upekkhako so, anuggaho uggahaṇanti maññe.
| 別人不平靜,他平靜;別人採納觀點,他不採納。
|
919.
| |
Pubbāsave hitvā nave akubbaṃ, na chandagū nopi nivissavādī;
| “他拋棄舊煩惱,不添新煩惱,不隨心所欲,不信奉教條;
|
Sa vippamutto diṭṭhigatehi dhīro, na limpati [na lippati (sī. pī.)] loke anattagarahī.
| 他擺脫觀點,成為智者,不執著世界,不自怨自艾。
|
920.
| |
Sa sabbadhammesu visenibhūto, yaṃ kiñci diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā;
| “他對萬事萬物,對任何所見、所聞、所想不用設防,
|
Sa pannabhāro muni vippamutto, na kappiyo nūparato na patthiyoti.
| 卸下重負,獲得解脫,這樣的牟尼沒有渴求,不再屬於時間。”世尊這樣說道。
|
Mahābyūhasuttaṃ terasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
14. Tuvaṭakasuttaṃ
| 14. 迅速經
|
921.
| |
‘‘Pucchāmi taṃ ādiccabandhu [ādiccabandhuṃ (sī. syā.)], vivekaṃ santipadañca mahesi;
| “你是太陽的親屬,偉大的仙人,我要問你關於隱居和寂靜之道。
|
Kathaṃ disvā nibbāti bhikkhu, anupādiyāno lokasmiṃ kiñci’’.
| 比丘怎樣才能認識它而獲得解脫,不執著世上任何東西?”
|
922.
| |
‘‘Mūlaṃ papañcasaṅkhāya, (iti bhagavā)
| 世尊說道:“他應該根除一切虛妄的名稱,
|
Mantā asmīti sabbamuparundhe [sabbamuparuddhe (syā. pī. ka.)];
| 說什麼‘我是思想家’,
|
Yā kāci taṇhā ajjhattaṃ,
| 摒棄任何內在的貪愛,
|
Tāsaṃ vinayā [vinayāya (?)] sadā sato sikkhe.
| 經常學習,富有思想。
|
923.
| |
‘‘Yaṃ kiñci dhammamabhijaññā, ajjhattaṃ athavāpi bahiddhā;
| “他應該理解一切內在和外在的事物,
|
Na tena thāmaṃ [mānaṃ (sī. ka.)] kubbetha, na hi sā nibbuti sataṃ vuttā.
| 但不要因此驕傲,因為這還不是善人所說的解脫。
|
924.
| |
‘‘Seyyo na tena maññeyya, nīceyyo athavāpi sarikkho;
| “他不要因此認為自己高於、低於或等同於別人;
|
Phuṭṭho [puṭṭho (sī. syā. ka.)] anekarūpehi, nātumānaṃ vikappayaṃ tiṭṭhe.
| 即使別人再三詢問,也不要讓自己陷入這種考慮。
|
925.
| |
‘‘Ajjhattamevupasame , na aññato bhikkhu santimeseyya;
| “比丘應該內心平靜,而不應該從其他任何地方尋找平靜;
|
Ajjhattaṃ upasantassa, natthi attā kuto nirattā vā.
| 對於內心平靜的人來說,既無所得,也無所失。
|
926.
| |
‘‘Majjhe yathā samuddassa, ūmi no jāyatī ṭhito hoti;
| “像大海深處沒有波濤,寂然不動,
|
Evaṃ ṭhito anejassa, ussadaṃ bhikkhu na kareyya kuhiñci’’.
| 比丘沒有慾望,寂然不動;他應該在任何地方都不驕傲。”
|
927.
| |
‘‘Akittayī vivaṭacakkhu, sakkhidhammaṃ parissayavinayaṃ;
| “視野開闊的人啊!你已經闡明這種排除危險的親證之法,
|
Paṭipadaṃ vadehi bhaddante, pātimokkhaṃ athavāpi samādhiṃ’’.
| 現在請說說吉祥之路------波羅提木叉(律藏中的解脫戒)和禪定。”
|
928.
| |
‘‘Cakkhūhi neva lolassa, gāmakathāya āvaraye sotaṃ;
| 世尊說道:“不要流露貪婪的眼光,不要聽取村民的閒談,
|
Rase ca nānugijjheyya, na ca mamāyetha kiñci lokasmiṃ.
| 不要垂涎美味,不要覬覦世上的一切。
|
929.
| |
‘‘Phassena yadā phuṭṭhassa, paridevaṃ bhikkhu na kareyya kuhiñcñcci;
| “在任何地方,比丘不應該為諸觸而悲傷,
|
Bhavañca nābhijappeyya, bheravesu ca na sampavedheyya.
| 不應該渴望生存,不應該面對恐怖顫抖。
|
930.
| |
‘‘Annānamatho pānānaṃ, khādanīyānaṃ athopi vatthānaṃ;
| “得到米飯、飲料、硬食和衣服,
|
Laddhā na sannidhiṃ kayirā, na ca parittase tāni alabhamāno.
| 不應該貯藏;沒有得到,也不應該煩惱。
|
931.
| |
‘‘Jhāyī na pādalolassa, virame kukkuccā nappamajjeyya;
| “應該修禪,不要散漫,不要作惡,不要懈怠,
|
Athāsanesu sayanesu, appasaddesu bhikkhu vihareyya.
| 比丘應該安靜地入座和入睡。
|
932.
| |
‘‘Niddaṃ na bahulīkareyya, jāgariyaṃ bhajeyya ātāpī;
| “不應該貪睡,應該保持清醒,精力充沛,
|
Tandiṃ māyaṃ hassaṃ khiḍḍaṃ, methunaṃ vippajahe savibhūsaṃ.
| 應該拋棄懶惰、虛妄、嬉笑、娛樂、淫欲和裝飾。
|
933.
| |
‘‘Āthabbaṇaṃ supinaṃ lakkhaṇaṃ, no vidahe athopi nakkhattaṃ;
| “不應該採用阿闥婆吠陀(巫術咒語)、夢兆、面相和星相,
|
Virutañca gabbhakaraṇaṃ, tikicchaṃ māmako na seveyya.
| 我的信奉者不應該對與鳥獸鳴聲術(以鳥獸鳴叫判斷吉凶)、不要實施懷孕術和醫術。
|
934.
| |
‘‘Nindāya nappavedheyya, na uṇṇameyya pasaṃsito bhikkhu;
| “比丘不應該因受譴責而發抖,因受讚揚而得意;
|
Lobhaṃ saha macchariyena, kodhaṃ pesuṇiyañca panudeyya.
| 他應該摒棄貪慾、忿怒、誹謗和妒忌。
|
935.
| |
‘‘Kayavikkaye na tiṭṭheyya, upavādaṃ bhikkhu na kareyya kuhiñci;
| “比丘不應該從事買賣,無論在什麼情況下都不應該罵人,
|
Gāme ca nābhisajjeyya, lābhakamyā janaṃ na lapayeyya.
| 不應該在村裡發怒,不應該有所企求而與人談話。
|
936.
| |
‘‘Na ca katthitā siyā bhikkhu, na ca vācaṃ payuttaṃ bhāseyya;
| “比丘不應該自吹自擂,不應該胡言亂語,
|
Pāgabbhiyaṃ na sikkheyya, kathaṃ viggāhikaṃ na kathayeyya.
| 不應該學會驕橫,不應該挑起爭論。
|
937.
| |
‘‘Mosavajje na nīyetha, sampajāno saṭhāni na kayirā;
| “不應該墮入欺誑,不應該故意作惡,
|
Atha jīvitena paññāya, sīlabbatena nāññamatimaññe.
| 不應該根據生活方式、智慧、德行戒行輕視別人。
|
938.
| |
‘‘Sutvā rusito bahuṃ vācaṃ, samaṇānaṃ vā puthujanānaṃ [puthuvacanānaṃ (sī. syā. pī.)];
| “從嚼舌的沙門那裡聽到許多閑言閑語,不要惱怒,
|
Pharusena ne na paṭivajjā, na hi santo paṭisenikaronti.
| 不要用嚴厲的語言回敬他們,因為善人不與人為敵。
|
939.
| |
‘‘Etañca dhammamaññāya, vicinaṃ bhikkhu sadā sato sikkhe;
| “知道了這種正法,有思想的比丘應該經常觀察和學習這種正法;
|
Santīti nibbutiṃ ñatvā, sāsane gotamassa na pamajjeyya.
| 理解了解脫就是平靜,應該努力遵行喬達摩的教誨。
|
940.
| |
‘‘Abhibhū hi so anabhibhūto, sakkhidhammamanītihamadassī;
| “因為他是不可征服的征服者,看到非傳統的親證之法,
|
Tasmā hi tassa bhagavato sāsane, appamatto sadā namassamanusikkhe’’ti.
| 所以,應該始終勤奮努力,尊敬和學習喬達摩的教誨。”世尊這樣說道。
|
Tuvaṭakasuttaṃ cuddasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
15. Attadaṇḍasuttaṃ
| 15. 執杖經
|
941.
| |
‘‘Attadaṇḍā bhayaṃ jātaṃ, janaṃ passatha medhagaṃ;
| “請看人們互相爭鬥,從執杖中產生恐怖,
|
Saṃvegaṃ kittayissāmi, yathā saṃvijitaṃ mayā.
| 我將按照我的感受來說明這種苦惱。
|
942.
| |
‘‘Phandamānaṃ pajaṃ disvā, macche appodake yathā;
| “看到人們像淺水池塘裡的魚一樣亂蹦亂跳,
|
Aññamaññehi byāruddhe, disvā maṃ bhayamāvisi.
| 看到他們互相傾軋,恐怖湧上我的心頭。
|
943.
| |
‘‘Samantamasāro loko, disā sabbā sameritā;
| “世界毫無價值,四方動盪不定;
|
Icchaṃ bhavanamattano, nāddasāsiṃ anositaṃ.
| 我想為自己找個住處,卻找不見一處無人居住。
|
944.
| |
‘‘Osānetveva byāruddhe, disvā me aratī ahu;
| “看到眾生互相爭鬥,我的厭惡產生。
|
Athettha sallamaddakkhiṃ, duddasaṃ hadayanissitaṃ.
| 我看見一支難以看見的射進人心的箭。
|
945.
| |
‘‘Yena sallena otiṇṇo, disā sabbā vidhāvati;
| “被這支箭射中的人四處亂跑,
|
Tameva sallamabbuyha, na dhāvati na sīdati.
| 而拔去了這支箭,他就不再奔波,坐定下來。
|
946.
| |
‘‘Tattha sikkhānugīyanti [sikkhānukiriyanti (ka.)], yāni loke gadhitāni;
| “不要陷入世上的種種束縛,
|
Na tesu pasuto siyā, nibbijjha sabbaso kāme;
| 看透了愛慾之後,
|
Sikkhe nibbānamattano.
| 應該自己學會涅槃。
|
947.
| |
‘‘Sacco siyā appagabbho, amāyo rittapesuṇo;
| “牟尼應該誠實,不驕傲,不欺騙,不毀謗,
|
Akkodhano lobhapāpaṃ, vevicchaṃ vitare muni.
| 不忿怒,克服貪婪和自私。
|
948.
| |
‘‘Niddaṃ tandiṃ sahe thīnaṃ, pamādena na saṃvase;
| “嚮往涅槃的人應該克服昏睡、懶惰和遲鈍,
|
Atimāne na tiṭṭheyya, nibbānamanaso naro.
| 不應該懈怠,不應該傲慢。
|
949.
| |
‘‘Mosavajje na nīyetha, rūpe snehaṃ na kubbaye;
| “不要墮入欺誑,不要貪戀諸色,
|
Mānañca parijāneyya, sāhasā virato care.
| 應該認清驕傲,在生活中戒絕暴力。
|
950.
| |
‘‘Purāṇaṃ nābhinandeyya, nave khantiṃ na kubbaye;
| “不應該迷戀舊事物,不應該承受新事物,
|
Hiyyamāne na soceyya, ākāsaṃ na sito siyā.
| 不應該哀傷消失的事物,不應該依附虛空。
|
951.
| |
‘‘Gedhaṃ brūmi mahoghoti, ājavaṃ brūmi jappanaṃ;
| “我稱貪慾為洪水;我稱攝取為渴求;
|
Ārammaṇaṃ pakappanaṃ, kāmapaṅko duraccayo.
| 感官對象是虛構的,愛慾的泥潭難以逾越。
|
952.
| |
‘‘Saccā avokkamma [avokkamaṃ (niddesa)] muni, thale tiṭṭhati brāhmaṇo;
| “不背離真理,站在高處,這樣的牟尼、婆羅門
|
Sabbaṃ so [sabbaso (syā. ka.)] paṭinissajja, sa ve santoti vuccati.
| 拋棄一切,被稱為‘平靜’。
|
953.
| |
‘‘Sa ve vidvā sa vedagū, ñatvā dhammaṃ anissito;
| “他是智者,精通知識,理解正法,無所依賴;
|
Sammā so loke iriyāno, na pihetīdha kassaci.
| 他在世上行為正直,不妒忌任何人。
|
954.
| |
‘‘Yodha kāme accatari, saṅgaṃ loke duraccayaṃ;
| “他克服愛慾,越過世上難以越過的束縛;
|
Na so socati nājjheti, chinnasoto abandhano.
| 他不悲傷,不貪婪,斬斷水流,獨立不羈。
|
955.
| |
‘‘Yaṃ pubbe taṃ visosehi, pacchā te māhu kiñcanaṃ;
| “摒棄過去和未來之事,
|
Majjhe ce no gahessasi, upasanto carissasi.
| 不執著現在之事,你將平靜地雲遊。 “
|
956.
| |
‘‘Sabbaso nāmarūpasmiṃ, yassa natthi mamāyitaṃ;
| “不貪戀任何名色,
|
Asatā ca na socati, sa ve loke na jīyati.
| 不為不存在而悲傷,這樣的人在這世上不衰老。
|
957.
| |
‘‘Yassa natthi idaṃ meti, paresaṃ vāpi kiñcanaṃ;
| “他不考慮自己有什麼,也不考慮別人有什麼;
|
Mamattaṃ so asaṃvindaṃ, natthi meti na socati.
| 他沒有私心,不為自己沒有什麼而悲傷。
|
958.
| |
‘‘Aniṭṭhurī ananugiddho, anejo sabbadhī samo;
| “他不魯莽,不貪婪,不渴求,在任何情況下都如此,
|
Tamānisaṃsaṃ pabrūmi, pucchito avikampinaṃ.
| 問我怎樣才是堅定的人,我提供這個有益的答案。
|
959.
| |
‘‘Anejassa vijānato, natthi kāci nisaṅkhati [nisaṅkhiti (sī. pī.)].
| “沒有慾望,理解一切,這樣的人沒有任何因果;
|
Virato so viyārabbhā, khemaṃ passati sabbadhi.
| 他無須努力,在任何地方都看到平靜。
|
960.
| |
‘‘Na samesu na omesu, na ussesu vadate muni;
| “牟尼不考慮自己等同於、低於或高於別人,
|
Santo so vītamaccharo, nādeti na nirassatī’’ti.
| 他平靜,擺脫貪慾,既無所取,也無所棄。”世尊這樣說道。
|
Attadaṇḍasuttaṃ pannarasamaṃ niṭṭhitaṃ.
| |
16. Sāriputtasuttaṃ
| 16. 舍利弗經
|
961.
| |
‘‘Na me diṭṭho ito pubbe, (iccāyasmā sāriputto)
| 可尊敬的舍利弗說道:“我過去從未見到過
|
Na suto uda kassaci;
| 或聽說過這樣一位妙言大師,
|
Evaṃ vagguvado satthā,
| 他從兜率天下凡
|
Tusitā gaṇimāgato.
| 來作導師。
|
962.
| |
‘‘Sadevakassa lokassa, yathā dissati cakkhumā;
| “這位明眼者向神界和人界表明,
|
Sabbaṃ tamaṃ vinodetvā, ekova ratimajjhagā.
| 他驅散了一切黑暗,獨自雲遊,獲得快樂。
|
963.
| |
‘‘Taṃ buddhaṃ asitaṃ tādiṃ, akuhaṃ gaṇimāgataṃ;
| “我帶著世間許多受束縛之人的問題來到佛陀這裡,
|
Bahūnamidha baddhānaṃ, atthi pañhena āgamaṃ.
| 他是一位獨立無羈、正直無欺、下凡人間的導師。(963此句中文譯文順序與巴利原文顛倒)
|
964.
| |
‘‘Bhikkhuno vijigucchato, bhajato rittamāsanaṃ;
| “厭世的比丘喜歡隱居,
|
Rukkhamūlaṃ susānaṃ vā, pabbatānaṃ guhāsu vā.
| 生活在樹根旁,墳場中或山洞裡。
|
965.
| |
‘‘Uccāvacesu sayanesu, kīvanto tattha bheravā;
| “諸如此類地方,多麼恐怖!
|
Yehi bhikkhu na vedheyya, nigghose sayanāsane.
| 而比丘在這種僻靜之處不應該戰慄發抖。
|
966.
| |
‘‘Katī parissayā loke, gacchato agataṃ disaṃ;
| “走向永恆的比丘在這世上面臨多少恐怖!
|
Ye bhikkhu abhisambhave, pantamhi sayanāsane.
| 而他應該在僻遠之處克服這些恐怖。
|
967.
| |
‘‘Kyāssa byappathayo assu, kyāssassu idha gocarā;
| “精進努力的比丘怎樣說話,怎樣乞食,
|
Kāni sīlabbatānāssu, pahitattassa bhikkhuno.
| 怎樣修持德行戒行?
|
968.
| |
‘‘Kaṃ so sikkhaṃ samādāya, ekodi nipako sato;
| “聰明睿智,富有思想,專心致志,
|
Kammāro rajatasseva, niddhame malamattano’’.
| 這樣的人學習什麼,才能像銀匠清除銀器的污垢一樣,清除自己的污垢?
|
969.
| |
‘‘Vijigucchamānassa yadidaṃ phāsu, (sāriputtāti bhagavā)
| 世尊說道:“舍利弗啊!如果厭世的人
|
Rittāsanaṃ sayanaṃ sevato ce;
| 喜歡隱居,
|
Sambodhikāmassa yathānudhammaṃ,
| 渴望依法獲得徹底覺醒,
|
Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ.
| 那麼,我將按照我的理解向你解釋這種快樂。
|
970.
| |
‘‘Pañcannaṃ dhīro bhayānaṃ na bhāye, bhikkhu sato sapariyantacārī;
| “聰明的,有思想的,行為規矩的比丘,
|
Ḍaṃsādhipātānaṃ sarīsapānaṃ, manussaphassānaṃ catuppadānaṃ.
| 不應該畏懼五種恐怖:蚊、蠅、蛇、與人接觸和四足獸。
|
971.
| |
‘‘Paradhammikānampi na santaseyya, disvāpi tesaṃ bahubheravāni;
| “他不應該畏懼外道,即使發現他們對自己有很大的威脅;
|
Athāparāni abhisambhaveyya, parissayāni kusalānuesī.
| 他追求至善,應該進而克服其他各種恐懼。
|
972.
| |
‘‘Ātaṅkaphassena khudāya phuṭṭho, sītaṃ atuṇhaṃ [accuṇhaṃ (sī. syā.)] adhivāsayeyya;
| “他遭受疾病和饑餓,他應該忍受寒冷和酷熱;
|
So tehi phuṭṭho bahudhā anoko, vīriyaṃ parakkammadaḷhaṃ kareyya.
| 他遭受各種磨難,作為出家人,應該精進努力。
|
973.
| |
‘‘Theyyaṃ na kāre [na kareyya (sī. syā. ka.)] na musā bhaṇeyya, mettāya phasse tasathāvarāni;
| “他不應該偷盜,不應該說謊;他應該仁慈地對待弱者和強者;
|
Yadāvilattaṃ manaso vijaññā, kaṇhassa pakkhoti vinodayeyya.
| 他應該覺察內心的衝動。把它們視作摩羅的同夥,加以驅逐。
|
974.
| |
‘‘Kodhātimānassa vasaṃ na gacche, mūlampi tesaṃ palikhañña tiṭṭhe;
| “他不應該受忿怒和驕傲控制,而應該根除它們;
|
Athappiyaṃ vā pana appiyaṃ vā, addhā bhavanto abhisambhaveyya.
| 他應該真正凌駕於可愛和不可愛之上。
|
975.
| |
‘‘Paññaṃ purakkhatvā kalyāṇapīti, vikkhambhaye tāni parissayāni;
| “他應該崇尚智慧,喜歡善行,消除那些恐怖,
|
Aratiṃ sahetha sayanamhi pante, caturo sahetha paridevadhamme.
| 他在僻靜的居處應該克服不滿,克服四件憂慮之事;
|
976.
| |
‘‘Kiṃsū asissāmi kuvaṃ vā [kudha vā (ka.), kutha vā (niddesa)] asissaṃ, dukkhaṃ vata settha kvajja sessaṃ;
| “我將吃什麼?我將在哪兒吃?昨晚睡得實在不舒服,今晚在哪兒睡?
|
Ete vitakke paridevaneyye, vinayetha sekho aniketacārī.
| 出家雲遊的修行者應該克服這些憂慮。
|
977.
| |
‘‘Annañca laddhā vasanañca kāle, mattaṃ so jaññā idha tosanatthaṃ;
| “他應該在適當的時候獲得食物和衣服,應該懂得在這世上要知足,
|
So tesu gutto yatacāri gāme, rusitopi vācaṃ pharusaṃ na vajjā.
| 對這些東西要保持警覺,在村中要克制自己的行為,即使受到怠慢,也不說粗話。
|
978.
| |
‘‘Okkhittacakkhu na ca pādalolo, jhānānuyutto bahujāgarassa;
| “他應該目不斜視,足不躊躇,修習禪定,高度清醒;
|
Upekkhamārabbha samāhitatto, takkāsayaṃ kukkucciyūpachinde.
| 他應該達到超然,凝思靜慮,斬斷疑惑和惡行。
|
979.
| |
‘‘Cudito vacībhi satimābhinande, sabrahmacārīsu khilaṃ pabhinde;
| “他應該成為有思想的人,即使受到責難,也高高興興;他應該在修行的同伴中。鏟除精神障礙;
|
Vācaṃ pamuñce kusalaṃ nātivelaṃ, janavādadhammāya na cetayeyya.
| 他說話應該合適,不要過分,也不要計較別人怎麼說。
|
980.
| |
‘‘Athāparaṃ pañca rajāni loke, yesaṃ satīmā vinayāya sikkhe;
| “他應該有思想,學會排除這世上的五塵,
|
Rūpesu saddesu atho rasesu, gandhesu phassesu sahetha rāgaṃ.
| 克服對色、聲、味、香、觸的貪戀。
|
981.
| |
‘‘Etesu dhammesu vineyya chandaṃ, bhikkhu satimā suvimuttacitto;
| “比丘應該有思想,排除對這五塵的渴求,獲得精神解脫,
|
Kālena so sammā dhammaṃ parivīmaṃsamāno,
| 然後他將適時地思考正法,
|
Ekodibhūto vihane tamaṃ so’’ti.
| 一心一意,驅除黑暗。”
|
Sāriputtasuttaṃ soḷasamaṃ niṭṭhitaṃ. Aṭṭhakavaggo catuttho
| |
Niṭṭhito.
| |
Tassuddānaṃ –
| |
Kāmaṃ guhañca duṭṭhā ca, suddhañca paramā jarā;
| |
Metteyyo ca pasūro ca, māgaṇḍi purābhedanaṃ.
| |
Kalahaṃ dve ca byūhāni [byūhāni (sī.)], punadeva tuvaṭṭakaṃ;
| |
Attadaṇḍavaraṃ suttaṃ, therapuṭṭhena [therapañhena (sī.), sāriputtena (syā.)] soḷasa;
| |
Iti etāni suttāni, sabbānaṭṭhakavaggikāti.
| |